Wij zien een fundamentele, blijvende verschuiving van waarden in onze samenleving.

Maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen, met een verder toenemende rol voor environmental, social en governance (ESG) factoren, is definitief verschoven van reputatie- en stakeholdermanagement naar het juridische domein.

Tegen de achtergrond van deze verschuivingen brengt ons Sustainable Business & Climate Change team de risico's en kansen in kaart. Samen met onze cliënten werken we aan toekomstbestendige oplossingen voor de complexe en onderling samenhangende uitdagingen van maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen. We werken proactief samen met alle stakeholders. En dankzij onze brede expertise en sector-overstijgende ervaring benaderen we vraagstukken altijd vanuit verschillende perspectieven. We bespreken daarbij niet alleen de stip aan de horizon, maar ook wat je tegen zou kunnen komen als je de hoek omslaat. Onze expertise omvat onder andere het in kaart brengen van ESG (Environmental, Social en Governance)-risico's en -kansen, het voeren van juridische procedures op het gebied van klimaatverandering, duurzame financiering en business human rights.

We voeren regelmatig rondetafelgesprekken met cliënten over recente ontwikkelingen op dit gebied. Ook organiseren we bijeenkomsten voor cliënten waarin uiteenlopende (juridische) onderwerpen en vraagstukken die verband houden met duurzaam ondernemen en klimaatverandering worden behandeld. 

  • Duurzaam ondernemen

    Het mag dan legaal zijn, maar is het ook juist? Nu bedrijven steeds meer druk van verschillende stakeholders voelen om hun verantwoordelijkheid te nemen, staat maatschappelijk verantwoord ondernemen inmiddels bij veel bestuurders en commissarissen boven aan de lijst met prioriteiten. Wij zijn ervan overtuigd dat het belang van verantwoord ondernemen, als onderscheidende factor die de waarde van een bedrijf doet stijgen, de winstgevendheid op de lange termijn doet toenemen en financiële, juridische en reputatierisico’s doet afnemen, de komende jaren alleen maar groter zal worden. Voor hun maatschappelijke bestaansrecht zullen bedrijven steeds minder afhankelijk zijn van wat ze doen, en steeds meer van hoe en waarom ze dat doen. 

    Maatschappelijk verantwoord ondernemen raakt alle activiteiten van een bedrijf. Maar het begint met het verankeren van ESG-criteria en corporate governance: de toon aan de top is maatgevend. De rol van de bedrijfsjurist zal sterker worden naarmate ‘soft law’ en mensenrechten steeds meer ‘hard law’ opleveren waarmee bedrijven en hun bestuurders ter verantwoording kunnen worden geroepen. Transparantie in communicatie, productinformatie en verslaglegging is essentieel. 

    Uiteindelijk is maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen goed voor de aandeelhouderswaarde. Voor ondernemingen is het de manier om toegang te blijven houden tot kapitaal van institutionele beleggers en financiële instellingen, die bedrijven steeds meer en nauwkeuriger beoordelen aan de hand van niet-financiële criteria.

    Om cliënten meer inzicht te geven in de mogelijke voordelen van ESG-principes, gaan onze experts in gesprek met bestuurders en overige stakeholders. Daarbij worden mogelijke langetermijn-scenario's besproken, ESG-gerelateerde risico's in kaart gebracht en aanbevelingen gedaan om deze risico's te beperken. Wij hebben een ESG Opportunity Audit ontwikkeld om te meten hoe cliënten door middel van ESG-beleid commerciële kansen kunnen benutten en zich positief kunnen onderscheiden van de concurrentie.

  • Klimaatverandering en klimaat-rechtszaken

    Klimaatverandering, de energietransitie, de vergaande maatregelen die nodig zullen zijn om de ergste doemscenario’s voor deze eeuw te voorkomen, en de uit deze ontwikkelingen voortkomende grondstoffenschaarste zullen de wereld ingrijpend veranderen. Voor veel bedrijven is klimaatbeleid een must geworden. Dat betekent dat multinationals en financiële instellingen hun bedrijfsmodellen tegen het licht zullen moeten houden en de manier waarop zij omgaan met werknemers, aandeelhouders, leveranciers en klanten zullen moeten veranderen. 

    Juridische kwesties rond klimaatverandering gaan verder dan naleving van regels en risicobeperking. Voor bedrijven die deel willen uitmaken van de oplossing, biedt klimaatverandering ook kansen. In de klimaatcrisis wil ons kantoor in de frontlinie staan. Het recht kan een middel zijn om bij te dragen aan verandering. 

    In de financiële sector spreken toezichthouders zich steeds duidelijker uit wat zij verwachten van financiële instellingen met betrekking tot klimaatrisico's en daarmee verband houdende rapportageverplichtingen. Onze cliënten profiteren van de ongeëvenaarde ervaring die ons kantoor heeft opgebouwd in gereguleerde markten. Ons Financial Law-team adviseert regelmatig financiële instellingen over de regelgeving rond klimaatverandering. Ons Loan Finance-team helpt kredietverstrekkers en kredietnemers bij het opzetten van groene financieringen. Daarbij zetten zij hun uitgebreide ervaring bij het adviseren van banken – juist wanneer de regelgeving geen volledige duidelijkheid biedt, met betrekking tot de specifieke bedrijfsrisico’s die van toepassing zijn bij decentrale duurzame-energieprojecten en met het adviseren over de passende zekerheden voor dergelijke projecten – in om het beste resultaat te behalen.

    Ons Dispute Resolution-team heeft als wegbereider in klimaatrechtszaken bijgedragen aan het bewerkstelligen van juridisch precedent met wereldwijde impact op grond waarvan overheden een eigen, individuele verantwoordelijkheid hebben voor het tegengaan van klimaatverandering. Wij hebben (samen met Höcker Advocaten) de Nederlandse stichting Urgenda met succes vertegenwoordigd bij de Hoge Raad in de spraakmakende zaak tegen de Nederlandse overheid. De Hoge Raad heeft bevestigd dat de staat op grond van de internationale mensenrechtenwetgeving de bindende wettelijke plicht heeft om maatregelen te nemen om de CO2-uitstoot te verminderen. Michelle Bachelet, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, zei in haar reactie op het Urgenda-arrest dat “dit historische vonnis een duidelijke route voorwaarts biedt voor bezorgde burgers in Europa – en daarbuiten – om klimaatrechtszaken aan te spannen ter bescherming van de mensenrechten”. 

  • Business human rights

    Maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen betekent dat bedrijven het respecteren van de mensenrechten in iedere stap van hun hele waardeketen tot een van de kernonderdelen van hun governance maken. Het schenden van mensenrechten vormt niet alleen een ernstig reputatierisico. Wanneer je handelen of nalaten mensenrechten schaadt, kan dit ook leiden tot verregaande juridische aansprakelijkheid. Daarom moeten bedrijven in hun beleid maatregelen vastleggen voor hun dagelijkse bedrijfsvoering, die erop gericht zijn het risico dat mensenrechten worden geschonden – en het daaruit voortvloeiende risico dat zij hier in rechte op worden aangesproken – te beperken. Juridisch gezien kan het gaan om misstanden in de toeleveringsketen, contractuele verplichtingen, wettelijke vereisten en rapportagerichtlijnen. Bij een M&A-transactie kan een ESG due diligence een belangrijk hulpmiddel zijn om de risico's en kansen in kaart te brengen. Ons multidisciplinaire team overziet het volledige werkveld en werkt samen met cliënten, niet alleen om de dingen juist te doen, maar ook om de juiste dingen te doen.

  • Recent werk

    Wij adviseren regelmatig financiële instellingen, ondernemingen en maatschappelijke organisaties over verantwoord en duurzaam ondernemen, ESG en klimaatverandering. Zo nodig procederen we namens onze cliënten voor de Nederlandse en Europese rechter. Daarnaast werken we samen met diverse overheidsinstanties, toezichthouders en netwerkorganisaties, zoals de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP). 

    • Representatieve voorbeelden van ons werk zijn onder andere: 
    • Namens de Nederlandse stichting Urgenda procederen tegen de Nederlandse staat in de spraakmakende klimaatzaak; 
    • Het adviseren van de Volksbank bij de uitgifte van EUR 500 miljoen aan achtergestelde Tier 2-obligaties, de eerste uitgifte van dit type groene obligaties door een bank in Europa; 
    • Het optreden als transactieadvocaat bij de eerste uitgifte van groene en sociale obligaties in België, uitgegeven door Cofinimmo, de eerste Europese REIT die groene en maatschappelijke obligaties uitgaf; 
    • Het adviseren van meerdere cliënten over de implicaties van het wetvoorstel Zorgplicht Kinderarbeid; 
    • Het adviseren van impactinvesteerder Invest-NL over de opname van ESG-clausules in gezamenlijke-financieringsovereenkomsten;
    • Het adviseren van Royal Dutch Shell over diverse kwesties in verband met de uitvoering van een wereldwijd project inzake toegang tot energie;
    • Het adviseren van GOGLA, de brancheorganisatie voor off-grid-energie, over het updaten van hun ESG beleid.
  • Dit zeggen anderen

    • Frans van der Eerden “is an excellent adviser who takes a lot of effort to pro-actively approach his clients and to stay involved with them. He cares!” (Legal 500, 2020)
    • "Lauded as an "excellent guy" by his peers, Harm Kerstholt specialises in energy contracting and M&A transactions (Chambers Europe, 2016). Het FT Innovative Lawyers Report 2020 noemt Harm een van de tien meest vernieuwende juristen vanwege zijn inspanningen om ESG-criteria en 'soft law’ in zijn energiepraktijk te integreren. 
    • Jens Mosselmans "is very knowledgeable" en “a fantastic expert in procurement and genuinely lovely to work with" (Chambers Europe, 2020).
    • Freerk Vermeulen is recognised as a "very good Supreme Court lawyer" (Chambers Europe, 2019). Volgens respondenten is hij: "Down to earth, practical, pragmatic and [he] has a very good track record." (Chambers Europe, 2016)

Juridische ESG-hulpmiddelen en advies die we bieden

  • ESG Due Diligence

    Van bedrijven wordt steeds meer verwacht dat zij zich maatschappelijk verantwoord gedragen. Op basis van toekomstige EU-wetgeving zijn bedrijven straks verplicht om de gevolgen van hun activiteiten op bijvoorbeeld het milieu en de mensenrechten te inventariseren, aan te pakken en te rapporteren. Een ESG-due diligence is dus nog niet verplicht, maar is inmiddels wel een marktbrede ‘best practice’ aan het worden. 

    ESG-prestaties zijn steeds vaker een aandachtspunt bij het selecteren van zakenpartners – in het kader van een investering, een transactie of een belangrijk contract. Het uitvoeren van een juridische ESG-due diligence op een doelonderneming of potentiële zakenpartner kan van grote waarde zijn.

    Lees verder

  • Transitie in de energiesector

    Bedrijven worden in toenemende mate geconfronteerd met de uitdagingen, gevolgen en kansen die gepaard gaan met de noodzaak om prioriteit te geven aan ESG-factoren achter de energietransitie. Wij adviseren cliënten over energietransitie-gerelateerde transacties, projecten, financiering, geschillen en wetgeving die een impact hebben op hun activiteiten en strategie.

    Lees verder

  • Duurzame Financiering

    ESG-engagement wordt vaak gerealiseerd via duurzame financieringsprojecten. De energietransitie vereist veel financiering. Dit geldt ook voor de technische innovaties die nodig zijn voor alle veranderingen. Veel marktpartijen en institutionele beleggers zijn bereid duurzame financieringen te verstrekken. Ook bij reguliere financieringen wordt steeds vaker rekening gehouden met deze veranderende financieringsbehoeften, waarbij tegelijkertijd een bijdrage wordt geleverd aan duurzaamheidsdoelstellingen. Nieuwe, aan duurzaamheid gekoppelde financieringsvormen zijn in opkomst.

    Lees verder

  • Procesvoering en ESG

    Het aantal rechtszaken op het gebied van ESG neemt toe. Er zijn belangengroeperingen die een rechtszaak beginnen – of daarmee dreigen – om invloed uit te oefenen op de ESG-strategie en -communicatie van een organisatie.

    Er is inmiddels een aantal successen geboekt, met name op het gebied van klimaatverandering (zoals de zaak tegen Shell in eerste aanleg). Ook investeerders, toezichthouders en de samenleving houden het beleid en de doelstellingen van organisaties op het gebied van duurzaamheid nauwlettend in de gaten, inclusief de stappen die al dan niet gezet worden om een en ander te realiseren.

    Lees verder

  • Financiële instellingen en ESG

    Met de invoering van de Transparantieverordening (Sustainable Finance Disclosure Regulation; SFDR) en de Taxonomieverordening is de Europese financiële sector de eerste sector waarvoor harde regels gelden op het gebied van ESG. Voor financiële instellingen gelden nu dus specifieke eisen naast de algemene ESG-onderwerpen. De ESG-transparantieregels zullen zich blijven ontwikkelen. De SFDR en Taxonomie zullen de kern gaan vormen van de documentatie voor financiële producten. 

    Transparantie is niet het enige. Klimaatrisico's staan inmiddels bovenaan de agenda van de Europese, Nederlandse en Belgische financiële toezichthouders. Dit betekent dat thema's als ESG en klimaatrisico's betrokken worden in het doorlopende governance- en prudentiële toezicht. 

    Lees verder

Gerelateerde artikelen

Cookie notificatie

Deze website maakt gebruik van cookies en daarmee vergelijkbare technieken om een optimale gebruikerservaring te bieden. Je kunt je voorkeuren aanpassen of meer informatie bekijken.
Deze cookies zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt. Deze cookies kunnen niet uitgezet worden.
Deze cookies kunnen geplaatst worden door derde partijen, zoals YouTube of Vimeo.
Door categorieën uit te zetten, kan het voorkomen dat gerelateerde functionaliteiten binnen de website niet langer correct werken. Het is altijd mogelijk om op een later moment de voorkeuren aan te passen. Bekijk meer informatie.