UBO
Vrijwel alle juridische en financiële instellingen, zoals advocaten- en notariskantoren, makelaars en banken, moeten ervoor waken dat hun diensten misbruikt worden om geld te witwassen of om te maskeren dat het een criminele herkomst heeft. Een belangrijk en effectief instrument daarbij is de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft).
Op basis van deze Wwft moet bijzondere aandacht worden besteed aan ongebruikelijke transactiepatronen en aan transacties die een verhoogd risico hebben op witwassen of het financieren van terrorisme. Zo bevat de Wwft verplichtingen voor dienstverleners, zoals het moeten onderzoeken van de identiteit van cliënten, de herkomst van geld en het waken voor witwassen van gelden. Kortom, naleving van de Wwft draagt bij aan een stabiel en betrouwbaar financieel stelsel. De Wwft komt voort uit Europese wetgeving, elk land in de EU moet dit dan ook verplicht op nationaal niveau laten doorwerken.
Wie is de UBO?
Een belangrijk aspect van de Wwft - met het oog op het bepalen van het risico dat met de dienstverlening samengaat - is het onderzoek naar de Ultimate Beneficial Owner. Op basis van de Wwft is een UBO een natuurlijk persoon die aan een of meerdere van de volgende kenmerken voldoet:
- een (in) direct belang van meer dan 25 procent in het kapitaal van een cliënt
- meer dan 25 procent van de stemrechten in de algemene vergadering van een cliënt
- feitelijk zeggenschap in een cliënt
- begunstigde van minimaal 25 procent van het vermogen van een cliënt of een trust, of
- bijzondere zeggenschap over minimaal 25 procent van het vermogen van een cliënt.
Deze definitie leidt er vaak toe dat er geen aan te wijzen UBO is.
Verplicht UBO-register
In 2015 is de vierde Europese anti-witwasrichtlijn aangenomen die uiterlijk in juni 2017 in de Nederlandse Wwft geïmplementeerd moet zijn.
Onderdeel van die richtlijn is het zogeheten UBO-register, waarvan de invoering en het bijhouden verplicht wordt voor elke lidstaat. De contouren van het register worden nog uitgewerkt maar al wel is duidelijk is dat het zal worden bijgehouden door de Kamer van Koophandel (KvK). Ook is duidelijk dat de verplichting tot registratie in het UBO-register zal gelden voor alle rechtspersonen, personenvennootschappen of andere entiteiten. Beursgenoteerde vennootschappen zijn uitgezonderd.
Entiteiten zijn zelf verplicht tot registratie van hun UBO('s) bij de KvK. Instellingen die verplicht zijn het register te raadplegen (zoals banken, advocaten en notarissen) moeten eventuele opgemerkte verschillen en onjuistheden melden bij de KvK. Verder moet Nederland wetgeving vaststellen waarbij meldingsplichtige entiteiten aansprakelijk kunnen worden gesteld voor inbreuken op de inschrijfverplichting.
Welke informatie staat in het UBO- register?
- naam
- geboortemaand en -jaar
- nationaliteit
- land van verblijf
- aard en omvang van het gehouden belang
Informatie, zoals het adres en Burger Service Nummer zullen alleen beschikbaar zijn voor specifiek aan te wijzen instanties.
Wie heeft toegang tot deze informatie?
- zonder enige beperkingen: autoriteiten zoals DNB, AFM en de Financiële inlichtingen eenheid (FIE) en hun evenknieën uit andere EU-lidstaten en
- in het kader van cliëntenonderzoek: meldingsplichtige instellingen zoals advocaten, notarissen, makelaars en banken
- alle personen en organisaties met een legitiem belang
Uitgebreidere definitie UBO
Tot slot is van belang dat er onder de nieuwe wetgeving voor elke entiteit minimaal een UBO in het register wordt opgenomen. Daartoe worden de eerder genoemde vijf criteria uitgebreid zodat voortaan een UBO ook een natuurlijk persoon is die voldoet aan een van de volgende kenmerken:
- de bevoegdheid bestuurder(s) te ontslaan
- hoger leidinggevend personeel
Overzicht implementatie UBO-register EU
Hierbij presenteren wij het eerste deel van ons onderzoek naar de implementatiestatus van UBO-registers binnen de Europese Unie. In het schema is te zien dat de meeste landen in de beginfase van implementatie van de vierde anti-witwasrichtlijn zitten. Net zoals in Nederland wordt omwille van de complexiteit van de uitvoering, in veel landen de toepassing van het UBO-register bij separate wet geregeld. De volgende informatie is uiteengezet in het schema:
- relevante informatie met hyperlinks naar het conceptwetsvoorstel of andere relevante documenten (indien beschikbaar);
- personen die toegang zullen hebben tot de UBO-registers;
- bepaalde omstandigheden die het rechtvaardigen dat informatie wordt afgeschermd;
- instantie waar het UBO-register gehouden zal worden;
- waarschijnlijke datum van inwerkingtreding.
De vierde anti-witwasrichtlijn is nog niet geïmplementeerd, maar vanuit de EU is er alweer nieuwe regelgeving in de maak. In december heeft de Europese Commissie een aanpassingsvoorstel op de vierde anti-witwasrichtlijn gepresenteerd; ''de vijfde anti-witwasrichtlijn''. Hierin is opgenomen dat het UBO-register een openbaar register zal worden. De Commissie stelt hierbij voor om bepaalde informatie over uiteindelijk belanghebbenden van bedrijven met een winstoogmerk openbaar te maken. Een ander voorstel is het systematisch uitwisselen van informatie uit de UBO-registers door de EU-lidstaten. De Europese Commissie heeft lidstaten geadviseerd om met de implementatie van de vierde anti-witwasrichtlijn rekening te houden met de later gepubliceerde ''vijfde anti-witwasrichtlijn''.
Meer informatie
Blijf op de hoogte en word lid van de groep NautaDutilh updates ondernemingsrecht.
