De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft een marktstudie uitgevoerd naar de rol van grote techbedrijven op de Nederlandse markt voor (online) betaaldiensten. De uitkomsten hiervan zijn op 1 december 2020 gepubliceerd. De ACM bepleit een aanpassing van de huidige (concurrentie)regels om een gelijk speelveld te creëren voor aanbieders van (online) betaaldiensten.

De studie was gericht op Apple, Amazon, Ant Group (Alibaba), Facebook, Google en Tencent. De marktstudie geeft een overzicht van de huidige en verwachte ontwikkelingen in de activiteiten van deze ‘Big Tech’-bedrijven en concludeert dat de rol van deze bedrijven op de Nederlandse betaalmarkt tot nog toe nog beperkt was, maar groeiende is. 

De ACM constateert dat er risico's verbonden zijn aan de groeiende aanwezigheid van Big Tech op de betaalmarkt. Big Tech-bedrijven zijn hun marktpositie aan het versterken door middel van overnames en samenwerkingen. Om marktdominantie te voorkomen, wil de ACM Big Tech-bedrijven dwingen hun technologie en platformen open te stellen voor concurrenten. Daarbij verwijst de ACM vooral naar Apple, omdat de iPhone alleen Apple Pay ondersteunt. Dit betekent dat banken zich moeten aansluiten bij Apple Pay om hun klanten mobiel te kunnen laten betalen. Ook vindt de ACM het belangrijk dat Big Tech-bedrijven ervoor zorgen dat hun platformen of apparaten geschikt zijn om door alle aanbieders van betaaldiensten te worden gebruikt. Alleen bij een gelijk speelveld kunnen betaaldiensten blijven concurreren en innoveren en behouden consumenten hun keuzevrijheid. 

Volgens de ACM zou de PSD2-richtlijn kunnen worden aangepast om het speelveld gelijk te houden. Deze richtlijn heeft nu nog geen betrekking op techbedrijven die betaaldiensten faciliteren, omdat zij vaak als technische dienstverlener worden geclassificeerd en niet als aanbieder van betaaldiensten. De ACM adviseert daarom de richtlijn zodanig te wijzigen dat deze bedrijven er ook onder gaan vallen. De ACM beschouwt bepaalde bedrijven als poortwachter voor online betalingen. Zonder nadere regelgeving vreest de ACM dat, vanwege deze poortwachtersfunctie, deze bedrijven de concurrentie en de keuzemogelijkheden van de consument kunnen beperken. 

Daarnaast stelt de ACM voor om de mededingingsregels te wijzigen en reeds op voorhand voorwaarden te stellen aan dominante platforms, zodat deze worden opengesteld voor anderen. Op 15 december 2020 heeft de Europese Commissie twee voorstellen gepresenteerd die hier nauw mee samenhangen: de Digital Services Act, die de transparantie voor platforms en de veiligheid voor consumenten moet vergroten, en de Digital Markets Act, die het begrip ‘digitale poortwachters’ definieert en extra verplichtingen oplegt aan bedrijven die vanwege hun omvang en rol de sleutel tot de digitale markt in handen hebben. Voor meer informatie over de Digital Markets Act, zie onze blog.

Uit deze marktstudie en diverse mededelingen van de ACM blijkt nogmaals dat de digitale economie tot haar prioriteiten behoort. De ACM heeft bijvoorbeeld al een marktonderzoek gedaan naar mobiele app-stores en is een onderzoek gestart naar de Apple App Store. Op 4 december 2020 heeft de ACM bekendgemaakt dat zij een onderzoek is gestart naar de toegang voor betaalapps tot Near Field Communication (NFC), waarbij indirect wordt gedoeld op Apple en het Apple Pay-systeem voor de iPhone. Deze marktstudie en het onlangs gestarte onderzoek naar NFC laten zien dat de ACM extra aandacht blijft hebben voor alle facetten van de digitale economie. Ook blijkt hieruit dat de ACM vasthoudt aan het eerder voorgestelde ex ante-instrument voor dominante Tech-bedrijven (zie onze eerdere blog uit 2019). Over het geheel genomen past deze marktstudie in de lijn die de ACM al enkele jaren volgt: platforms moeten toegankelijk zijn voor concurrenten/gebruikers. Dit geldt ook voor betaalplatforms zoals Apple Pay. In die zin komt noch deze studie noch het nieuwe onderzoek naar NFC-chips als een verrassing.

Wilt u meer informatie over mededingingsrecht, de digitale economie en de inzet van de ACM of de Europese Commissie op dat gebied? Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.