Maar dat is omdat ik een liefhebber ben van adviesraden.

Toen ik enige tijd geleden in het Liège Science Park deelnam aan de conferentie De la TPE à la PME kreeg ik een goed overzicht van de uitdagingen die zeer kleine, kleine en middelgrote ondernemingen en hun CEO’s tegenkomen. David Dalla Vecchia en Serge Pampfer (van de Waalse incubators WSL en WBC) deelden hun nuttige inzichten over het beschikken over de juiste investeerder - als er al een is - en de metamorfose die een CEO ondergaat als hij of zij doorgroeit van lid van het orkest tot dirigent.

Hoewel de toespraken erg interessant waren, ontbrak er iets voor mij. Ik was verbaasd dat niemand sprak over het potentieel van een adviesraad. Ze benadrukten wel hoe belangrijk het is om te putten uit een goed netwerk en de juiste mensen te kiezen voor de raad van bestuur, maar dit is beslist niet hetzelfde.

Een officieel netwerk, een onofficieel bestuursorgaan
Een adviesraad is een informele groep zakenmensen die kunnen helpen om je onderneming beter te leiden. Want laten we eerlijk zijn: de CEO van een start-up of scale-up wacht geen gemakkelijke taak. En daarom is het belangrijk om omringd te zijn door een groep van betrouwbare adviseurs, mensen die objectieve raad geven, toekomstige trends identificeren, je introduceren, de markt (her)definiëren, of gewoon als klankbord dienstdoen. In elk geval zou het hun rol moeten zijn om advies te geven, te evalueren en af en toe de advocaat van de duivel te spelen.

Leden van een adviesraad zouden ook moeten inzien dat niet van hen verwacht wordt dat zij een actieve bestuurdersrol spelen of voor hun adviezen aansprakelijk zijn tegenover het onderneming. Daarom is het geen officieel bestuursorgaan zoals een raad van bestuur, maar toch levert een goed doordachte adviesraad een significante bijdrage tot het succes van elke start-up of scale-up.

Iedereen aan boord
Het succes van de adviesraad hangt grotendeels af van de samenstelling van de raad, die op haar beurt afhangt van de vooropgestelde doelstellingen. Dit betekent dat goede kandidaten kunnen worden gevonden bij succesvolle ondernemers uit andere branches, professionele dienstverleners zoals management-, financiële of juridische consulenten of zelfs een jonge digital native. In ieder geval wil je mensen die je kunnen helpen om je onderneming met een frisse blik te bekijken.

Bij het kiezen uit gelijkwaardige kandidaten met een dergelijke blik, is het doorslaggevend om diegenen te kiezen die bereid zijn om tijd en energie in jou  en je onderneming te investeren, in ruil voor, in het beste geval, een gratis etentje.

Een goed argument om hen te overtuigen om mee aan boord te gaan is dat zij van hun kant hun professioneel netwerk zullen uitbreiden, hetgeen tot nieuwe zakelijke kansen kan leiden. Door in je adviesraad te zetelen krijgen ook zij een frisse blik en komen ze in aanraking met nieuwe ideeën en energieke mensen.

Maar wat als je enkel een beperkt netwerk hebt of alleen mensen kent in één branche? In dat geval zou ik adviseren om eerst een beroep te doen op je (LinkedIn)netwerk en mensen die je vertrouwt te vragen om je te introduceren. Je zou versteld staan van de positieve gevolgen die zo een introductie kan hebben. En als je echt lef hebt (zoals de meeste ondernemers), aarzel dan niet om hoog te mikken en de meest succesvolle mensen te vragen die je kent. In het slechtste geval zullen zij gewoon gevleid zijn maar nee zeggen. En ondertussen heb je hen toch maar mooi je  zakenidee voorgesteld.

Niet alleen voor start-ups
Los van zijn grootte, de frequentie van de bijeenkomsten of kwesties inzake vergoedingen, is het belangrijkste van een adviesraad om ervoor te zorgen dat je er een hebt. Dat geldt overigens niet alleen voor start-ups en scale-ups, vertelde de strategiegoeroe voor advocatenkantoren Patrick McKenna mij enkele jaren geleden. Hij raadde me toen aan om een adviesraad op te richten voor het advocatenkantoor waar ik werk, NautaDutilh België. Dankzij hem beschikken wij nu over een informele groep die als klankbord dient en een discussieforum waarin de leden “advocaat” van de duivel kunnen spelen en gevoelige en moeilijke kwesties ter sprake kunnen brengen. Hun eerlijke feedback is soms moeilijk te slikken, maar alles welbeschouwd heeft het ons sterker gemaakt en zijn wij zeer tevreden met het resultaat.

Die adviesraad oprichten was niet altijd even eenvoudig en daarom heb ik beslist om onze ervaringen te delen. Ik heb ook een aantal CEO’s en ondernemingsadviseurs geïnterviewd en kwam uiteindelijk uit op acht tips die je in het proces kunnen begeleiden.

Acht tips voor een doeltreffende adviesraad

1. Bepaal de doelstellingen Maak vanaf het begin duidelijk waarom je een adviesraad wilt oprichten en wat je wil bereiken. Om maar twee voorbeelden te geven: het doel van je adviesraad kan zijn om ideeën te geven aan de raad van bestuur of als klankbord te dienen. Werk in ieder geval de doelstellingen duidelijk uit en schrijf ze op. Je kan ze dan aan potentiële leden voorleggen die echt in je project geïnteresseerd zijn.
   
   
2. Denk na over de grootte van uw adviesraad Niets is in steen gegrift. Sommige mensen verkiezen kleine adviesraden (2 of 3 personen), terwijl anderen voorstander zijn van grotere adviesraden (10 personen). Zoals gewoonlijk ligt het ideale aantal ergens in het midden. Natuurlijk zal veel afhangen van je eigen doelstellingen en de inspanningen die nodig zijn om de groep bijeen te brengen, maar ik zou zeggen dat 4 tot 6 personen ideaal is.
   
   
3. Kies de juiste mensen Zoals reeds gezegd vind ik het zeer belangrijk om personen voor je adviesraad aan te trekken die zich willen engageren om tijd en energie in jou en je onderneming te investeren. Opnieuw zal veel afhangen van je doelstellingen, maar zorg ervoor dat je mensen vindt met verschillende vaardigheden, expertises en ervaringen, bij voorkeur met verschillende achtergronden. Het spreekt voor zich dat je kritisch denkende mensen wilt die durven zeggen wat ze denken en naar anderen kunnen luisteren.
   
   
4. Wees openhartig Wanneer je iemand vraagt om lid te worden van uw adviesraad, zorg er dan voor dat je verwachtingen vanaf het begin zeer duidelijk zijn. Denk na over hoe dikwijls je wil dat de adviesraad bijeenkomt, de tijd die nodig is om meetings voor te bereiden en bij te wonen, hun verantwoordelijkheden, … Denk er ook over na of je hen wil vragen om een vertrouwelijkheidsovereenkomst te ondertekenen en zo ja, zeg het hen dan ook meteen.
   
   
5. Vergoed de leden van je adviesraad niet Hier zal ik misschien enkele mensen schofferen, maar ik ben er sterk van overtuigd dat leden van een adviesraad, in tegenstelling tot bestuurders, geen vergoeding horen te krijgen. In sommige van mijn interviews merkten de respondenten op dat zij voorstander zijn om de leden van een adviesraad te vergoeden, maar voor mij heeft dit te maken met een keuze voor de juiste mensen. Je hebt echt leden nodig die oprecht geïnteresseerd zijn in jou en je onderneming. Zoals reeds gezegd genieten adviesraadleden sowieso al verschillende voordelen, zoals blootstelling aan nieuwe ideeën en kansen om hun netwerk uit te breiden. Dit alleen al zou een voldoende compensatie moeten zijn.
   
   
6. Denk na over je verplichtingen tegenover je adviesraad Wees voorbereid en stuur de agenda van elke meeting op voorhand op, zodat de leden tijd hebben om zich voor te bereiden en zich in de thema’s te verdiepen. Overweeg ook om hun input te vragen. Stuur relevante artikels en materiaal mee met de agenda, maar overdrijf niet. Hou je aan de agenda. Het is jouw taak om tijdens de meeting de agenda te ontwikkelen en te beheren. Stel een verslag op en laat het circuleren (zowel aan de adviesraad als aan je managementteam).
   
   
7. Houd iedereen op de hoogte Blijf tussen de meetings door contact houden. De meeste adviesraden komen twee tot vier maal per jaar bijeen. Dit betekent echter niet dat je alleen bij die gelegenheden met de leden van je adviesraad hoort te communiceren. Integendeel, hou hen op de hoogte en betrek hen bij belangrijke beslissingen. Zij hebben er tenslotte mee ingestemd om lid te zijn van je adviesraad, wat betekent dat zij om je onderneming geven. Door hen op de hoogte te houden, zullen zij van grotere waarde voor je kunnen zijn. Onthoud altijd dat de leden van je adviesraad drukbezette mensen zijn met beperkte tijd, dus stuur hen alleen wat absoluut noodzakelijk is.
   
   
8. Beperk het lidmaatschap van de raad in de tijd Dit is bijzonder belangrijk wanneer je voor het eerst een adviesraad opricht. Het kan ongemakkelijk zijn om deze kwestie ter sprake te brengen wanneer je leden ronselt voor je adviesraad, maar aan de andere kant is het belangrijk om vanaf het begin eerlijk te zijn en hen te zeggen dat zij voor een specifieke termijn zullen worden aangesteld met mogelijkheid tot verlenging. Ik adviseer twee tot drie jaar, aangezien de leden zo voldoende tijd hebben om jou en je organisatie te leren kennen, maar tegelijk is dit kort genoeg om zeker te zijn dat je verse ideeën en inzichten krijgt.