In haar meest doorgedreven vorm zal de blockchaintechnologie de financiële sector en het monetair systeem immers radicaal veranderen.

Virtuele munteenheden
Blockchain kan gebruikt worden om transacties snel en goedkoop af te wikkelen doordat het de tussenkomst van traditionele actoren in een correspondentbankensysteem overbodig maakt. Het kan deze tussenstations overslaan door bestaande activa 'intelligent' te maken, waarover meer in een volgende post.

Het gebruiken van een virtuele munt op basis van blockchain is het afgelopen jaar wat in diskrediet geraakt. De tegenslagen die bitcoin heeft gekend zoals oplichters die bitcoins konden stelen of gebruikten in een Ponzifraude deden afbreuk aan het potentieel van een virtuele munteenheid. De meeste scenario’s gaan er echter nog altijd van uit dat een bepaalde vorm van virtuele valuta aan populariteit zal winnen, omdat het de snelheid waarmee het economische systeem zich voortbeweegt aanzienlijk kan versnellen.

Zo maken virtuele valuta, met zo goed als geen transactiekosten, micro-betalingen mogelijk en zal het de ontwikkeling van het Internet of Things drastisch versnellen. Denk bijvoorbeeld aan een pay-per-view businessmodel voor kranten, waarbij men automatisch 0,1 cent betaalt per geconsulteerd artikel, of een parkeermeter die 4,16 cent aanrekent per minuut. Beide zijn vooralsnog ondenkbaar door de hoge transactiekosten die de vele tussenpersonen bij elke transactie met zich meebrengen.

Ook een paar centrale banken zijn aan het experimenteren geslagen. Zo maakte De Nederlandsche Bank op 24 maart in haar jaarverslag bekend dat ze inzet op de duurzaamheid van het betalingsverkeer door een concreet prototype van een virtuele munt, DNBcoin, gebaseerd op de blockchaintechnologie, uit te werken. Ook de Bank of England had dan al aangekondigd met RSCoin haar eigen virtuele valuta te hebben ontwikkeld om zo alsnog het geldaanbod te kunnen controleren in een toekomst waarin virtuele munten mainstream zijn geworden.  Ook de Wereldbank, het IMF en de Amerikaanse Fed houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Over het waarom had Adam Ludwin het volgende te zeggen:

"The medium of money has only changed a few times in history, from precious metals to bearer currencies to now our ledger-based electronic systems. Bitcoin and blockchain represent a transition to a new medium. This transition is often referred to as distributed ledger technology, which is a reference to today’s centralized ledgers. But I find it more helpful to look back to bearer instruments, like banknotes, to appreciate what this new medium enables: a digital bearer instrument.

[SNIP] The goal of the blockchain industry is to collapse these steps into a single step, where payment is the settlement, just like with physical notes. This is what I mean by digital value transfer, which I sometimes like to call money-over-IP. Soon, the phrase “cross-border payment” will make about as much sense as “cross-border email.”

Virtuele munten voorbij
Dat de blockchaintechnologie nog op andere manieren een impact zal hebben op ons financieel systeem, bewijst de interesse die afkomstig is van een veelheid aan andere actoren. Zo zijn 42 van 's werelds grootste banken samen met het technologiebedrijf R3CEV aan het onderzoeken hoe een blockchain kan worden aangewend om, onder meer, financieringstransacties vlotter te laten verlopen en de afwikkelingstijd van transacties tot een minimum te herleiden.

Ondertussen heeft het consortium met R3CEV reeds een eerste resultaat geboekt. Corda, hun op blockchain geïnspireerde mechanisme, is een register dat overeenkomsten tussen gereguleerde financiële instellingen zal registeren, zonder echter de karakteristieken van publieke blockchains – ongeschikt voor het hier nagestreefde doel – over te nemen. Zo zal, onder meer, de informatie niet publiek toegankelijk zijn en zullen transacties slechts door de partijen zelf moeten worden gevalideerd. De voordelen die een gedecentraliseerd register biedt, zoals de afwikkelingssnelheid, blijven echter behouden.

Ook in België blijven we niet achter. KBC's Bolero Crowdfunding pakte onlangs uit met een app die het mogelijk maakt crowdfundingaandelen te verhandelen via blockchaintechnologie.

Tenslotte is de technologische vooruitgang ook in de aandacht gekomen bij de gevestigde spelers die achter de schermen alles in goede banen moeten leiden. Onder meer Euroclear en Swift hebben aangegeven dat ze zich verder in de technologie aan het verdiepen zijn. Hoewel hun hele bestaan door blockchaintechnologie op de helling komt te staan, lijken ze vooralsnog niet ongerust. De waaier aan en complexiteit van de bestaande financiële regelgeving bieden hen in hun huidige vorm blijkbaar voldoende bescherming.

Het volgende diagram geeft aan waar de grootste impact verwacht wordt in de financiële sector door de blockchain of technologieën geïnspireerd door de blockchain.