Kamervragen over het niet vermelden van gegevens van Wwft-melders in strafdossiers
In 2016 zijn Kamervragen en antwoorden gepubliceerd over het anoniem doen van een Wwft-melding door notarissen, in verband met risico's (zoals bedreiging) die bij vermelding van de naam van de melder in het strafdossier zouden kunnen spelen. Toentertijd luidde het antwoord van de Minister kort gezegd dat dit binnen de huidige wettelijke kaders niet mogelijk, en niet wenselijk was. Redenen hiervoor waren als volgt. De Financial Intelligence Unit Nederland ("FIU-NL") en het Openbaar Ministerie ("OM") zouden de melding moeten kunnen verifiëren, aanvullen of verduidelijken, en bovendien zou zorgvuldig worden omgegaan met de gegevens van de melders. Het OM zou, waar mogelijk, terughoudend omgaan met het noemen van de naam van een melder in een strafdossier, maar, in de gevallen dat een door de FIU-NL verdacht verklaarde transactie van belang is voor een strafzaak kan het voorkomen dat de verdachte transactie in het strafdossier moet worden vermeld. Tenslotte moeten zowel de verdachte als de rechter in de gelegenheid worden gesteld het onderzoek en dus ook de verdachte transactie te kunnen toetsen.
Op 21 oktober 2019 heeft de SP, in het licht van de verhardende criminaliteit, opnieuw Kamervragen gesteld over de mogelijkheid tot het niet vermelden van de gegevens van een Wwft-melder in een strafdossier. Er is onder meer gevraagd of er bereidheid is om er bij het OM en de FIU-NL op aan te dringen dat geen gegevens van een melder, van welk beroep dan ook en in het bijzonder de notaris, in het strafdossier worden vermeld, zodat voorkomen wordt dat de melder kan worden bedreigd of erger. Ook is gevraagd of er bereidheid is te onderzoeken of een systeem ingericht kan worden waarbij meldingen vanuit het notariaat niet meer door individuele notarissen maar door de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie ("KNB") kunnen worden gedaan.
Op 29 november 2019 zijn antwoorden op de Kamervragen van 21 oktober 2019 gepubliceerd. De Minister geeft opnieuw aan dat de FIU-NL bij analyse van een melding ongebruikelijke transactie, de informatie in de melding van de ongebruikelijke transactie moet kunnen verifiëren en nadere informatie moet kunnen opvragen bij instellingen. Transacties die uiteindelijk verdacht worden verklaard, worden door de FIU-NL aan diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen en veiligheidsdiensten ter beschikking gesteld. In de informatie die de FIU-NL over de verdachte transactie ter beschikking stelt en die in beginsel integraal in het strafdossier wordt overgenomen, is ook de bedrijfs- of kantoornaam van de meldende instelling opgenomen. Als reden hiervoor worden dezelfde argumenten aangedragen als in 2016. In aanvulling daarop wordt aangegeven dat de wettelijke vereisten ten aanzien van de concreetheid van de tenlastelegging maken dat de feiten in beginsel in de praktijk herleidbaar zullen zijn tot een melding. Slechts op het moment dat een dreigende situatie ontstaat naar aanleiding van een melding van een ongebruikelijke transactie of het afleggen van een verklaring daarover, kan een uitzondering worden gemaakt ter bescherming van de meldende instelling. In deze gevallen kan ervoor worden gekozen de instelling te horen volgens de procedure voor het verhoor van anonieme getuigen, en kunnen maatregelen worden genomen in het kader van getuigenbescherming.
Met de KNB was in ieder geval - na de Kamervragen in 2016 - al afgesproken dat notarissen bedreigingen kunnen melden bij de Landelijk Officier van Justitie Witwasbestrijding. Bij het OM zijn tot op het moment van publicatie van de antwoorden op de Kamervragen van 29 november 2019 (op één aangekondigde melding na, die uiteindelijk niet is ingediend) geen meldingen van notarissen binnengekomen met betrekking tot bedreigingen die zij hebben ervaren en die gerelateerd zijn aan hun meldingen van ongebruikelijke transacties.
Desalniettemin heeft de Minister aangegeven bereid te zijn met de KNB in overleg te treden om te onderzoeken of, en zo ja hoe in het meldproces verbetering kan worden aangebracht.
Heeft u vragen over het voorgaande, of andere vragen over de Wwft of uw meldplicht, neemt u dan gerust contact met ons op.
