Op grond van artikel 9 van de Vierde EU Anti-witwasrichtlijn (AML4) is de Europese Commissie (EC) bevoegd een lijst vast te stellen van landen die in hun nationale AML/CTF regelgeving strategische tekortkomingen vertonen. Op deze nieuwe lijst staan meer en andere landen dan op de huidige EU lijst en deze bevat ook meer landen dan op de lijst van de Financial Action Task Force (FATF) hanteert. Zie de nieuwe, uitgebreidere EU lijst onderaan deze blog.

Gevolg van plaatsing van een land op deze lijst is dat voor álle instellingen in de EU de verplichting geldt om verscherpt cliëntenonderzoek toe te passen als sprake is van een zakelijke relatie of transactie die verband houdt met zo'n land (artikel 18 bis lid 1 AML4). In Nederland is dit opgenomen in artikel 8 lid 1 onder b Wwft, op grond waarvan Wwft instellingen verplicht zijn verscherpt cliëntenonderzoek uit te voeren als de cliënt woonachtig of gevestigd is in zo'n land.

AML4 biedt lidstaten ook de mogelijkheid om aanvullende risico beperkende maatregelen te nemen ten aanzien van (rechts)personen die transacties verrichten in verband met een van deze landen. Eén van deze maatregelen is het systematisch melden van financiële transacties (artikel 18 bis lid 2 onder b AML4). Nederland heeft deze maatregel ingevoerd door een meldplicht op te nemen voor alle transacties van of ten behoeve van een (rechts)persoon die woonachtig of gevestigd is of zijn zetel heeft in een van de bovengenoemde landen. Een dergelijke transactie is namelijk voor alle Wwft instellingen opgenomen als objectieve indicator in de bijlage van de Uitvoeringsregeling Wwft. Notabene gaat het bij deze meldplicht niet alleen om transacties van of aan een cliënt die in een dergelijk land woonachtig/gevestigd is.

Deze lijst brengt dus aanzienlijk meer werk met zich mee voor Wwft instellingen en is bovendien niet onomstreden. Met name het opnemen van Saudi-Arabië leek te leiden tot protest bij meerdere lidstaten, waaronder Frankrijk, Duitsland en Engeland. De EC heeft in de volgende documenten toelichting verschaft over de achtergrond en totstandkoming van de lijst:

• Delegated regulation C(2019)1326 waarbij de lijst als annex is opgenomen
• Q&A
• Press release
• Factsheet AML: EU list of high risk third countries

De nieuwe lijst wordt binnen een maand ter goedkeuring voorgelegd aan het Europese Parlement, waarna de lijst wordt gepubliceerd en 20 dagen later in werking treedt.

Hebt u vragen over de nieuwe lijst, of meer in het algemeen over AML/CTF of Wwft verplichtingen? Neem dan gerust contact op.

De nieuwe lijst:

Landen ook door de FATF aangewezen
(1)   Bahama's
(2)   Botswana
(3)   Democratische Volksrepubliek Korea (DVK, Noord-Korea)*
(4)   Ethiopië*
(5)   Ghana
(6)   Iran*
(7)   Pakistan*
(8)   Sri Lanka*
(9)   Syrië*
(10) Trinidad en Tobago*
(11) Tunisië*
(12) Jemen*

Additionele landen
(13) Afghanistan*
(14) Amerikaans Samoa
(15) Guam
(16) Irak*
(17) Libië
(18) Nigerië
(19) Panama
(20) Puerto Rico
(21) Samoa
(22) Saudi Arabië
(23) Amerikaanse Maagdeneilanden

*Deze landen staan ook al op de huidige lijst. Landen die op de huidige lijst staan, maar niet op de nieuwe lijst voorkomen zijn: Bosnië en Herzegovina, Guyana, Laos, Oeganda, en Vanuatu.