Overslaan en naar de inhoud gaan

Hoe kunnen we u helpen?

  • Public law
  • 06-10-2017

Het is voor metaalverwerker Riwald in Almelo juridisch niet mogelijk om tanks van het Engelse leger uit Duitsland naar Nederland te importeren en daar te slopen. Dat besliste de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State op 4 oktober 2017 in een zaak tussen Riwald B.V. en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. Riwald, dat al jaren munitiehulzen afkomstig van verschillende militaire schietbanen en oorlogsgebieden verwerkt in opdracht van het Ministry of Defence United Kingdom, had de staatssecretaris verzocht een ontheffing te verlenen om ook militaire tanks te mogen ontmantelen en te recyclen. De in de Wet wapens en munitie (Wwm) geregelde bevoegdheid voor de staatssecretaris een ontheffing te verlenen ziet echter niet op de wapencategorie waar militaire tanks onder vallen. Voor tanks die geheel in tact zijn (precies die tanks die Riwald graag wil invoeren) regelt de Wwm niets en de sloop ervan in Nederland is daarmee dan ook niet toegestaan, aldus de Afdeling.

Uitspraak
De bevoegdheid voor de staatssecretaris een ontheffing te verlenen is gecreëerd in de artikelen 4 en 13 van de Wwm. Artikel 13, tweede lid, van de Wwm voorziet in een bevoegdheid voor de staatssecretaris om ontheffing te verlenen van het in het eerste lid van dat artikel neergelegde verbod op het vervaardigen, transformeren, voor derden herstellen, overdragen, voorhanden hebben, dragen, vervoeren, doen binnenkomen of doen uitgaan van wapens van categorie I. Zoals af te leiden uit artikel 2 van de Wwm, vallen militaire tanks niet in categorie I, maar in categorie II ad 1o. Artikel 13 van de Wwm is in dit geval daarom niet van toepassing. Artikel 4 van de Wwm voorziet in een bevoegdheid voor de staatssecretaris om ontheffing te verlenen voor wapens en munitie behorend tot de in dat artikel genoemde wapengroepen. Tanks die geheel in tact zijn vallen binnen geen van de in artikel 4 genoemde groepen. Omdat de Wwm voor dit type materieel geen ontheffing van het verbod tot voorhanden hebben (artikel 26 Wwm) regelt, welke ontheffing nodig is om te kunnen recyclen, oordeelde de rechtbank Overijssel volgens de Afdeling vorig jaar november terecht dat de ontheffing en dus de sloop niet mogelijk was. De staatssecretaris heeft het verzoek van Riwald om ontheffing terecht geweigerd. De rechtbank heeft bovendien juist overwogen dat zij slechts over het bestreden besluit kan oordelen en het haar in het onderhavige geschil niet vrijstaat om te oordelen over de vraag of het Riwald, bij het ontbreken van een grondslag voor ontheffing in de artikelen 4 en 13 van de Wwm, wel of niet is toegestaan over te gaan tot ontmanteling en recycling van de militaire tanks.

Positief politieadvies
Aanvankelijk wekte de staatssecretaris bij Riwald andere verwachtingen, door eerst de korpschef van de politie Twente om advies te vragen. Deze adviseerde positief over het verzoek, nu hij van mening was dat de ontheffing een uitbreiding van de ontheffing voor het opslaan en verwerken van munitiehulzen zou betekenen en daarom verleend kon worden. Daar komt bij dat Riwald een betrouwbaar bedrijf is, dat eerder in opdracht van het ministerie van Defensie van Groot-Brittannië al het oorlogstuig (en dus ook datgene wat in de Wwm onder categorie II zou vallen) van de Falkland-oorlog vernietigde, ontmantelde, verwerkte en transporteerde. Ondanks dat dit positieve politieadvies in de afweging werd betrokken, weigerde de staatssecretaris de ontheffing te verlenen en ook de Afdeling vindt nu dat hij dit advies inderdaad terzijde mocht schuiven. Ter zitting erkende de staatssecretaris dat het hem bij een eerste beoordeling van het verzoek duidelijk had kunnen zijn dat de tanks niet onder de artikelen 4 en 13 Wwm vallen en het daarom ongelukkig was dat hij de korpschef in dit kader om advies had gevraagd.

Gevolg van de uitspraak
In Nederland blijft vooralsnog dus alleen de Staat (Defensie) bevoegd tot het onklaar maken en slopen van groot wapentuig zoals tanks. Dat gebeurt waarschijnlijk feitelijk niet, omdat Nederland afgedankte tanks altijd probeert te verkopen. Particuliere bedrijven mogen wel klein wapentuig slopen of onklaar maken, maar deze uitspraak illustreert dat de Staat het ontmantelen van wapens uiteindelijk toch graag zoveel mogelijk in eigen hand houdt. Dit ten behoeve van een compleet toezicht op de in- en uitstroom en de omloop van vuurwapens. Zeker nu zeer strikt is gekeken naar een tweetal regels in de wet. In bijvoorbeeld Duitsland is sloop van tanks door particulieren wel mogelijk. Voor Riwald ging het om een grote opdracht die veel geld had kunnen opleveren. Het lijkt er nu op, dat Riwald de duizenden tanks eerst in Duitsland onklaar zal moeten maken (bijvoorbeeld door eerst de lopen af te zagen) waarna verdere sloop in Almelo mogelijk is. Dit lijkt wat omslachtig nu het bedrijf eerst met zwaar materieel naar de Britse bases in Duitsland zal moeten om daar 'voor te slopen', terwijl op het Almelose bedrijfsterrein alle installaties al klaar staan. Desondanks betekent deze uitspraak nog geen einde verhaal voor het slopen van de tanks. De mogelijkheden in Duitsland kunnen door Riwald in elk geval worden onderzocht.

Cookie melding

We care about your privacy. We only use cookies strictly necessary to ensure the proper functioning of our website. You can find more information on cookies and on how we handle your personal data in our Privacy and Cookie Policy.