Verzekeraars

Het is niet altijd duidelijk of een product als verzekering wordt aangemerkt. Met name bij garantieproducten en lopende servicecontracten voor onderhoud en reparaties kan in dit verband discussie ontstaan. De Nederlandsche Bank (DNB)heeft aangegeven dat wanneer een product wordt verkocht met een garantieperiode die evident langer is dan de verwachte levensduur van dit product, dit als een verzekering kan worden beschouwd. Als aan bepaalde criteria wordt voldaan, is voor het aanbieden van zo'n product een vergunning nodig.

Vergunningplicht voor Nederlandse verzekeraars
Een in Nederland gevestigde verzekeraar heeft een vergunning nodig van DNB. Bij de vergunningaanvraag beoordeelt DNB het bestuur, de financiële soliditeit en de organisatie van de verzekeraar. Bestuurders en commissarissen worden getoetst op geschiktheid en integriteit en ook andere beleidsbepalers worden gescreend. De directe en indirecte aandeelhouders (10% en meer) moeten een verklaring van geen bezwaar afgeven (link).

Vergunningplicht voor buitenlandse verzekeraars
Verzekeraars uit de EU kunnen voor het aanbieden van verzekeringsproducten in Nederland in beginsel een beroep doen op een Europees paspoort. In dat geval is geen Nederlandse vergunning vereist, maar wel kunnen er nog Nederlandse toezichtregels van toepassing zijn. Verzekeraars van buiten de EU zijn in het algemeen verplicht om een EU-dochter op te richten om toegang tot de Nederlandse markt te krijgen. (Her)verzekeraars van buiten de EU moeten bij DNB een kennisgeving indienen om vanuit het buitenland herverzekeringsproducten in Nederland te mogen aanbieden.

Solvency II - Prudentieel kader voor verzekeraars
Solvency II is het regelgevingskader voor het toezicht op (her)verzekeraars in de Europese Unie. Dit kader is opgenomen in de Nederlandse wetgeving en stelt eisen op het gebied van bestuur, solvabiliteitskapitaalvereiste (SCR), Own Risk and Solvency Assessment (ORSA-rapportage) en transparantie. Solvency II bepaalt tevens hoe het groepstoezicht plaatsvindt. Het Solvency II-kader is veelomvattend. Ook diverse richtlijnen en aanbevelingen van de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen (EIOPA) zijn hierin opgenomen. Bepaalde kleine verzekeraars zijn vrijgesteld van het Solvency II-regime en hoeven alleen te voldoen aan Solvency II-Basic. Deze vrijstelling geldt wanneer aan bepaalde omvangscriteria wordt voldaan. Naast Solvency II zijn er nog enkele specifieke Nederlandse prudentiële regels van toepassing. Zo is voor bepaalde handelingen van een verzekeraar een verklaring van geen bezwaar (link) vereist.

Kapitaalinstrumenten
Solvency II stelt voorwaarden aan kapitaalinstrumenten om de daarmee verband houdende kapitaalinjectie als toetsingsvermogen te kwalificeren. Zowel Tier 1-instrumenten (zoals aandelenkapitaal) als Tier 2- en Tier 3-instrumenten (zoals achtergestelde leningen of achtergestelde notes van een verzekeraar of groep) moeten aan specifieke criteria voldoen. Verzekeraars wordt geadviseerd om een voorgenomen uitgifte van kapitaalinstrumenten aan DNB voor te leggen, zodat kan worden beoordeeld of aan de kapitaalvereisten wordt voldaan.

Transacties verzekeringsportefeuilles
Een verzekeraar die een verzekeringsportefeuille wil overdragen aan een andere verzekeraar kan dit doen met instemming van DNB. De Wet op het financieel toezicht kent hier een specifieke procedure voor, waarin staat welke informatie aan DNB moet worden verstrekt en dat die overdracht in de Staatscourant en in dagbladen moet worden gepubliceerd. Met instemming van DNB is het niet nodig om van iedere polishouder individueel toestemming te vragen voor de overdracht van de polissen. Voor levens- en schadeverzekeraars geldt een specifiek regime voor portefeuilleoverdracht. Wij kunnen u bij deze procedure van dienst zijn, zowel bij aankoop als bij verkoop van een portefeuille.

Aankoop pensioenportefeuille
Een levensverzekeraar kan een pensioenportefeuille van een Nederlands pensioenfonds overnemen. Voor deze collectieve waardeoverdracht geldt een specifieke goedkeuringsprocedure naar Nederlands pensioenrecht (zie hier voor meer informatie over pensioenfondsen en pensioenhervormingen in Nederland).

Herverzekeringsovereenkomsten
Herverzekering kan voor een verzekeraar een effectief middel zijn voor het beheersen en beperken van risico’s. Een goed ingerichte herverzekeringsovereenkomst kan helpen bij het beschermen van polishouders en andere belanghebbenden van de verzekeraar. Herverzekeringscontracten komen in aanmerking als risicolimiteringstechniek voor de berekening van de SCR als zij - en de interne governance van de verzekeraar - aan de vereisten in Solvency II en de Gedelegeerde Verordening voldoen.

Op activa gebaseerde herverzekeringsovereenkomsten
Bij sommige herverzekeringen worden niet alleen risico’s maar ook activa overgedragen. In dat geval wordt de beleggingsportefeuille van de verzekeraar meestal beheerd door de (her)verzekeraar en hebben partijen een gezamenlijk belang bij de beleggingsrendementen. DNB houdt proactief toezicht om ervoor te zorgen dat de Nederlandse verzekeraar voldoende controle over zijn balans houdt. Er is een voorstel ingediend om deze activa-gebaseerde herverzekeringen te onderwerpen aan de formele goedkeuring van DNB. Ook onder het huidige regime wordt een goede afstemming met DNB aanbevolen.

Marktgedragseisen voor verzekeraars - IDD en PRIIPs
De Wet op het financieel toezicht vormt de basis voor de eisen die worden gesteld aan marktgedrag. Denk aan informatieverplichtingen, eisen op het gebied van productontwikkeling en -beoordeling (PARP) en klachtenprocedures. Het Europese kader, gebaseerd op de Verordening over essentiële-informatiedocumenten voor verpakte retailbeleggingsproducten en verzekeringsgebaseerde beleggingsproducten (PRIIPs) en de Richtlijn betreffende verzekeringsdistributie (IDD), stelt eisen aan de informatie die vóór de totstandkoming van een verzekeringsovereenkomst aan klanten moet worden verstrekt.

Provisie en provisieverbod
Voor bepaalde verzekeringsproducten, zoals beleggingsverzekeringen, betalingsbeschermers en levensverzekeringen die gekoppeld zijn aan een ander financieel product, geldt in Nederland een provisieverbod. Dit betekent dat de verzekeraar voor zo'n product geen provisie aan een tussenpersoon mag betalen. Ook voor andere verzekeringsproducten gelden provisieregels.

Verzekeraars – Uitbesteding en DORA
Verzekeraars zijn verplicht om alle uitbestedingsovereenkomsten te monitoren en daarbij te voldoen aan dwingende regels, waaronder de richtsnoeren van EIOPA. Dit geldt zowel voor uitbestedingen binnen de groep als voor uitbestedingen aan derden. Daarnaast is DORA een belangrijk nieuw kader voor verzekeraars. DORA stelt eisen aan de weerbaarheid bij digitale incidenten en cyberdreigingen en het effectief kunnen beheersen van de ICT-risico’s. De meeste verzekeraars zullen in ieder geval een deel van hun ICT-risicobeheer en hun contracten met ICT-dienstverleners moeten actualiseren (zie hier voor meer informatie).

Insurtech
Verzekeraars maken steeds vaker gebruik van AI en andere digitaliseringstools om de efficiëntie en effectiviteit van hun activiteiten te verbeteren. De Nederlandse toezichthouders zien dit over het algemeen als een positieve ontwikkeling. Tegelijkertijd hechten zij veel belang aan een gezonde, beheerste IT-omgeving waarin zorgvuldig wordt omgegaan met de risico's van digitalisering en AI. Samen met de implementatie van DORA is dit een van de aandachtspunten van de Nederlandse toezichthouders.